آیین نامه رعایت و حمایت از حقوق مالکیت معنوی منابع دیجیتال
آیین نامه رعایت و حمایت از حقوق مالکیت معنوی منابع دیجیتال pdf
آیین نامه رعایت و حمایت از حقوق مالکیت معنوی منابع دیجیتال در تاریخ ۲۲/۰۸/۱۳۹۷ جلسه شورای پژوهشی دانشگاه به تصویب رسید.
سهولت در استفاده از اطلاعات کتابخانه، صرفه جوئی در وقت، کاهش فضای نگهداری منابع، تسهیل در امر پاسخ گوئی به نیازهای اطلاعاتی کاربران و حمل و نقل سریع و به صرفه اطلاعات از جمله دلایل به وجود آمدن کتابخانه های دیجیتال در عصر نوین بوده است.
امروزه رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات، از قبیل شبکه‌های بین المللی اطلاع رسانی و شبکه‌های اجتماعی، محصول افکار، عقاید، آرا، مطالعات و هنر پدیدآورندگان با سرعت بسیاری دست به دست می‌شود با ظهور این فناوری‌ها، دسترسی افراد به نتایج مطالعات در کوتاه‌ترین زمان و در وسیع‌ترین مقیاس ممکن، فراهم شده است.
در چنین جهانی، دامنه حقوق مادی و معنوی مؤلف از مرزهای محدود کشورها فراتر رفته و ابعاد جهانی یافته است. در نتیجه، حمایت از مالکیت فکری و معنوی و حق مؤلف در سطح بین المللی ضروری می‌نماید.
۱- تعاریف
کتابخانه دیجیتال: مجموعه روش‌ها، خدمات و ساختارهای اطلاعاتی که باعث می‌شوند تا اطلاعات در قالب یک فناوری نوین با دسترسی آسان، سریع و گسترده ارائه شوند، کتابخانه دیجیتال نام دارد. کتابخانه دیجیتال یک نوع سیستم بازیابی اطلاعات و کتابخانه‌ای تخصصی است که در آن اسناد به جای کاغذ به شکل الکترونیکی ذخیره شده‌اند. اساس این کتابخانه‌ها ذخیره مدارک به شکل الکترونیکی و نیز استفاده الکترونیکی است. محتوای الکترونیکی این کتابخانه‌ها ممکن است به گونه‌ای باشد که هر فردی در هر نقطه از جهان با استفاده از یک شبکه رایانه‌ای بتواند به تمامی اطلاعات یک کتابخانه عظیم دسترسی پیدا کند یا اینکه فقط برای افراد ساکن در محل قابل دسترسی باشد.
متخصصان علوم کتابداری و اطلاع رسانی، کتابخانه های دیجیتال را فراتر از یک پایگاه اطلاعاتی و نظام بازیابی اطلاعات می‌دانند که در آن عناصری نظیر نیاز اطلاعاتی، جامعه کاربران نهایی، مالکیت معنوی و دسترس پذیری اطلاعات از اهمیت بیشتری برخوردارند. در واقع کتابخانه دیجیتال باید دسترسی رایگان، سریع و مؤثر به منابع اطلاعاتی را برای کاربران خود فراهم نماید و براساس ساختار سازمانی، منطقی و یکپارچه بنا شده و امکان یادگیری و نیز دسترسی به منابع اطلاعاتی را فراهم نماید، برای ارائه خدمات از نیروی انسانی (کتابداران) و فناوری‌ها استفاده کند. و نیز امکان مالکیت و کنترل منابع خود را داشته باشند
مالکیت فکری و معنوی: مالکیت حقوق فکری و معنوی به حقوقی گفته می‌شود که به صاحبان آن حق بهره وری از فعالیت‌های فکری و ابتکاری انسان را می‌دهد و ارزش اقتصادی و قابلیت داد و ستد دارد ولی موضوع آن شیء معین مادی نیست. حقوق پدیدآورندگان آثار ادبی یا هنری یا مالکیت ادبی و هنری معروف به حق مؤلف یا حق تکثیر، حق اختراع از انواع مالکیت فکری می‌باشد.
حق مؤلف: حق مؤلف یکی از انواع مالکیت فکری است که به حقوق مادی و معنوی پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری گفته می‌شود.
حق مؤلف، یعنی حمایت قانونی از ناشر یا پدیدآورنده از طریق ممانعت از تهیه نسخه غیرقانونی و غیرمجاز از آثار آنان.
۲- کاربران
کاربران دانشگاه علوم پزشکی اردبیل شامل اعضای هیأت علمی، دانشجویان و کارمندان می‌باشند این کاربران می‌توانند در داخل دانشگاه با استفاده از نام کاربری و رمزعبور VPN داخل دانشگاه، از منابع کتابخانه دیجیتال استفاده نمایند. همچنین دسترسی اعضای هیأت علمی و دانشجویان دستیاری خارج از دانشگاه، از طریق VPN امکانپذیر است.
*اعضای هیأت علمی و دانشجویان سایر دانشگاه‌ها با ارائه معرفی نامه رسمی در محل کتابخانه و برای مدت محدود می‌توانند از منابع الکترونیکی دانشگاه استفاده نمایند.
۳- محدویت‌های قانونی
۱- دانلود و پرینت قسمتی از کتاب به منظور اهداف آموزشی و پژوهشی مجاز است. اما دانلود و یا پرینت کل کتاب‌های الکترونیک ممنوع است. هر گونه استفاده تجاری از منابع ممنوع می‌باشد.
۲- استفاده از منابع کتابخانه دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی اردبیل محدود به کاربران این دانشگاه می‌باشد.
۳- کاربران اجازه ارسال منابع یا بخش‌هایی از آن را به شبکه‌های اجتماعی، در اختیار گذاردن نام کاربری و رمز عبور به افراد غیر مجاز، استفاده تجاری، فروش و دانلود منابع به صورت پیوسته و بارگذاری آنها درسایر سایت‌ها را ندارند.
۴- چنانچه کاربران دانشگاه علوم پزشکی اردبیل مفاد آیین نامه را رعایت ننمایند کتابخانه مجاز است نسبت به قطع دسترسی منابع الکترونیکی و غیر الکترونیکی اقدام نماید.
مفاد این آیین نامه برای کلیه کاربران کتابخانه اعم از هیأت علمی، دانشجویان و کارکنان لازم الاجرا می‌باشد.
هر گونه تغییر در متن آئین نامه باید در شورای پژوهشی دانشگاه تصویب گردد.